Sindh en Lahore

MIRPURKHAS
Carel heeft geen diarree meer, is na een weekje te gast bij Melle helemaal de oude en doet zich weer tegoed aan alle dubieuze Pakistaanse prutjes. Melle is een Hollandse jongen, die als enige niet-Pakistaan werkt voor de Lower Sindh Rural Development Association (LSRDA), een Pakistaanse ontwikkelingshulporganisatie. Door onder andere het opzetten van schooltjes, spaarprogramma's en educatief theater proberen ze de positie van de armsten op het platteland van de provincie Sindh te verbeteren. Melle combineerde de Pakistaanse gastvrijheid met Hollandse elementen: pannekoeken voor het ontbijt, een stapel Elseviers en Parool-bijlages op ons nachtkastje, een biertje bij het eten en onvervalste Hollandse humor.

We liepen een weekje mee met de organisatie. De eerste avond gingen we mee met de theatergroep van Yusef, die in een van de dorpjes een interactieve voorstelling gaf, waarin verschillende maatschappelijke thema's als huiselijk geweld en het belang van onderwijs aan de orde kwamen. Yusef was de bevlogen leider van dit gezelschap, die het publiek prikkelde om zelf mee te spelen of zijn mening te geven over de opgeworpen vraagstukken. Wij mochten die avond afsluiten met een kort optreden, wat het begin was van een reeks miniconcertjes in de daaropvolgende dagen. Natuurlijk traden we op voor de medewerkers van de LSRDA. Verder werden we door de schoolinspecteurs meegenomen op schoolbezoek, waar enkele leerlingen bewezen dat de Sindhi-danspasjes prima uitvoerbaar zijn op onze Balkanklanken. Het gerucht dat er een Nederlands bandje op bezoek was bij Melle werd snel verspreid en zo werden we bij diverse families thuis gastvrij onthaald in ruil voor een deuntje. Bij de familie van Yusef werd er ook voor ons opgetreden in Sindhi-stijl. Een cirkel van zangers/dansers rond een trommelaar, een grote ketel melkthee op het vuur, dorpelingen daar knus omheen en wij vol bewondering kijkend en luisterend. De volgende dag leerden we van Yusef sommige van deze prachtige Sindhi-liedjes. De dans zijn we gelukkig ontsprongen.

Naast de LSRDA staat het gebouw van een christelijke missionarisorganisatie. Daar ontmoetten we Paul Stock, een Amerikaanse Pakistaan, die in de Heer is en in de weer is met het produceren van cd's met traditionele Sindhi-liedjes voorzien van christelijke teksten. Hoewel blank en onmiskenbaar Amerikaans was Pakistan z'n pakkie an. Hij had zelfs een Pakistaans pakkie an. Hij zong voor ons vol passie een traditioneel nummer, zichzelf begeleidend op het harmonium. Ook hij gaf voor ons een demonstratie cirkeldans, waarbij hij met kinderlijk enthousiasme telkens net iets harder zong en hoger sprong dan z'n Pakistaanse landgenoten. 's Avonds waren we bij hem en z'n gezinnetje te gast. Omdat het vijf december was zongen we voor hen samen met Melle sinterklaasliedjes onder de plastic kerstboom. Zo was de sint ook nog even in Sindh.

Het was een bijzondere week. Dankzij de LSRDA en hun 4WD-jeeps zijn we op plekken geweest, waar we met onze eigen bus nooit zouden hebben kunnen komen. Zelfs met de jeeps was het na een dagje onverwachte regen al een hele klus om door de modder sommige afgelegen dorpjes te bereiken. De meeste dorpjes bestaan uit lemen hutjes. De buffel en ander vee loopt er vrijelijk in het rond. De vrouwen dragen veelkleurige gewaden. Kortom, bijna net zo echt als het tropenmuseum. Het ziet er idyllisch uit, maar de leefomstandigheden zijn er niet altijd even goed. We zijn blij dat Melle ons had uitgenodigd om deze kant van de Pakistaanse samenleving te ervaren. We zijn onder de indruk van zijn goede en harde werk voor de LSRDA. Hij heeft zelf ook een kleine organisatie voor ondersteuning van onderwijs in Pakistan, zie zijn website: www.blackboardfoundation.org. Daarnaast is Melle ook gewoon een toffe gozer, waarmee we een enorm gezellige week hebben gehad. Melle bedankt!

LAHORE
Daarna was het reizen geblazen. Na 1213 kilometer kwam de voorlopige tussenstand in Lahore op 17780. Onderweg hadden we een leuke tussenstop op een politiebureau, waar we de bus veilig konden parkeren voor de nacht en een gezellige avond hadden met wat jonge dienders. De politie, je beste vriend. Na de reeds bekende uitwisseling van voetballers, hockeyers ("Bovenlander tike!") en nationale liedjes ("De fles speelde..." helaas geen rol hier in Pakistan), kwam de onvermijdelijke vraag of we een Hollandse dans konden laten zien. Omdat we geen zin hadden in weer hoofd-schouders-knie-en-teen improviseerden we een geheel nieuwe dansvorm. We zwaaiden woest met onze armen, benen zwiepten in de lucht, tergend langzame pirouettes ontsproten aan onze fantasie, met kreten als "bwoerk" en "zamzeno" vuurden we elkaar aan en de finale kikkersprongen completeerden dit choreografisch wanproduct, waarna een daverend applaus ons ten deel viel.

In Lahore brachten we enkele dagen door met Nina en Jorunn, twee Noorse schonen, met wie we eerder in Iran hebben opgetrokken. Met hen brachten we een bezoekje aan de hoerenbuurt. Naast de illegale prostitutie is er gedoogd vermaak voor Pakistaanse vrijgezellenavonden, 'The Dancing Girls'. Net als op de Wallen zitten er vrouwen in kleine kamertjes te wachten op klanten, alleen zitten er hier drie muzikanten bij en houden ze hun strakke leren pakjes aan (bij ons tenminste). Vol spanning gingen we bij een van hen naar binnen en lieten ons verrassen. De luiken werden gesloten, wij werden geacht 1000 rupies (12,50 euro) aan kleingeld te wisselen en het feest kon beginnen. De muzikanten zetten een opzwepend nummer in en de dame van 'licht-lichte zeden' begon uitdagend te dansen en te zingen. Het was de bedoeling dat wij haar zouden aanmoedigen door haar met regelmaat bankbiljetten toe te werpen. Blijkbaar ging het haar niet snel genoeg, want voor dat we er erg in hadden, griste ze de stapel briefjes uit onze handen en dwarrelde ons geld door het vertrek. Ze zong het nummer nog even uit en toen was het gedaan met de pret. Wij bedankten de muzikanten (u snapt wel, het was ons natuurlijk om de muzikale inspiratie te doen), de zangeres/danseres kneep ons vriendelijk in de wangen en zo stonden we enigszins verbouwereerd na nog geen vijf minuten alweer buiten. Gelukkig was de napret van langere duur.

De volgende dag gingen we op de thee bij Het Boek. We bezochten een sikh-tempel, waar een priester ons rondleidde door de heilige vertrekken. Toen we vroegen wie die heilige dan wel was, wees hij op een oud boek dat op een rood-fluwelen kussen lag. We moesten stil zijn, want Het Boek deed net een middagdutje en wenste niet gestoord te worden. Het Boek wordt gruwelijk verwend. Elke ochtend wordt Hij gewekt met zijn lievelingsdeuntjes op tabla en harmonium, overdag ontvangt hij pelgrims uit de hele wereld in zijn woon- / werkvertrek, die geschenken voor Hem meenemen en 's avonds wordt Hij voorzichtig opgetild en naar zijn slaapkamer gebracht, waar Hij 's zomers beschikt over airco en 's winters liefdevol wordt toegedekt met een extra dekentje.

Zo stuiterden we de afgelopen weken van religie naar religie: moslim- en hindoedorpjes en een fanatieke christen die hen op andere ideeën probeert te brengen in Sindh, de sikh-ervaring in Lahore en de soefies. Het soefisme is een mystieke stroming binnen de islam, waarin muziek een belangrijke plaats inneemt als middel om dichter tot Allah te komen. Donderdag is de heilige dag van de soefies. Wij namen 's middags in kleermakerszit plaats in een soefie-tempel, waar we een paar uur luisterden naar verschillende muziekgroepen. Net als bij 'The Dancing Girls' werd ook hier kwistig met kleingeldbiljetten gestrooid. Hoe beter de groep, hoe meer er om hen heen dwarrelden. Nu hadden we gelukkig meer tijd om de muziek op ons in te laten werken. 's Avonds vervolgden we onze muzikale zoektocht naar de soefie-soul en belandden we op een drukbezochte soefie-begraafplaats. Bij binnenkomst werd ons direct duidelijk dat de meeste soefie-'aanhangers' hier niet zo zeer komen voor spirituele loutering, danwel voor het tijdelijk en plaatselijk geldende gedoogbeleid voor hasj. Door de zoete rookwalmen heen zagen we hoe een handjevol soefies ook op een andere manier in trance probeerden te raken door repetatieve lichaamsbewegingen te maken, opgezweept door twee superritmische trommelaars. Hun manier van dansen had wel wat weg van onze geimproviseerde Hollandse folkloredans op het politiebureau, maar dan riepen ze bij tijd en wijle geen "bwoerk" en "zamzeno", maar "Allah akbar". De trommelaars waren onvermoeibaar en speelden door tot diep in de nacht zonder aan strakheid in te boeten. Wij knepen er voortijdig (drie uur 's nachts) tussenuit en werden, geheel in stijl, in een spannende rit door een apestonede riksjachauffeur naar onze bus gebracht. Zo hadden ook wij die avond onze trip.